پس از سال ها انتظار، پروژه خط لوله گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند در ولایت هرات-افغانستان افتتاح شد

معرفی مختصر پروژه تاپی

در دسامبر 2002 میلادی سران دولت های افغانستان، ترکمنستان و پاکستان با امضای قرارداد سه جانبه در عشق آباد، پایتخت ترکمنستان، بنیاد یک پروژه مهم را گذاشتند. در این زمان پروژه بین سه کشور تحت عنوان تاپ (ترکمنستان-افغانستان-پاکستان) امضاء شد؛ اما با امضای قرارداد چهارجانبه دیگر در دسامبر 2010 میلادی، هند رسماً به این پروژه پیوست و به عنوان تاپی نامگذاری شد.

در سال 2013 میلادی، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند شرکت های گاز دولتی خود را برای مدیریت و اجرای کارهای تخنیکی پروژه معرفی کردند؛ شرکت دولتی نفت و گاز افغانستان  (AOGC) به نمایندگی از دولت افغانستان، ترکمن گاز به نمایندگی از ترکمنستان، شرکت خصوصی گاز انترستیت  (ISGS) به نمایندگی از پاکستان و GAIL Limited (GAIL) به نمایندگی از هند کار های این پروژه را انجام می دهند. چهار کشور تصمیم گرفتند برای اجرای این پروژه کنسرشیوم تشکیل دهند. با واگذاری 85 درصد سهم، مسئولیت رهبری کنسرسیوم به ترکمان گاز واگذار شد و 15 درصد مابقی سهم بین سه طرف باقی مانده تقسیم شد که هر یک از طرفین 5 درصد در پروژه سهم خواهند داشت.

شایان ذکر است که در سال 2015 شرکت (TAPI Company limited ) به نام TAPI در شهر دبی امارات متحده عربی جهت طراحی، تامین مالی و اجرای این پروژه تاسیس شد و اکنون شرکت متذکره مدیریت، اجرا و تامین مالی پروژه را بر عهده دارد.

مشخصات تخنیکی پروژه

•       طول خط لوله از ساحه گازی گالکنیش در ترکمنستان تا فضیلکا، نقطه مرزی پاکستان و هند، 1821 کیلومتر می باشد.

•       ظرفیت انتقال گاز سالانه 33 میلیارد متر مکعب است.

•       طول خط لوله در افغانستان 821 کیلومتر می باشد.

•       هزینه مجموعی پروژه 6 یا 7 میلیارد دالر آمریکایی برآورد شده است.

•       مدت پروژه 30 تا 50 سال خواهد بود.

•       قطر خط لوله 56 اینچ است.

•       سالانه حدود 400 میلیون دالر امریکایی بعنوان فیس (حق العبور) به دولت افغانستان پرداخت خواهد شد.

فوائد اقتصادی پروژه

از آنجایی که این یک پروژه مهم انرژی است، بناءً هویداست که در عصر و زمان امروزی انرژی شرط اساسی رشد و توسعه اقتصادی به ویژه برای افغانستان تلقی می شود؛ از فوائد مستقیم این پروژه می توان به موارد آتی اشاره کرد:

•       هزینه ترانزیت: از آنجایی که این خط لوله از خاک افغانستان به هند و پاکستان امتداد دارد، بر اساس قراردادهای امضاء شده، پاکستان و هند مکلف به پرداخت سالانه مبلغی هزینه ترانزیت به افغانستان هستند. اگرچه قرارداد ترانزیتی بین افغانستان، هند و پاکستان هنوز نهایی نشده است، اما در سال 2012 بر اساس یک توافق و محاسبه اولیه، افغانستان از هر کشور حدوداً 212 میلیون دالر امریکایی سالانه دریافت خواهد کرد.

•       فرصت های شغلی: هزاران نفر در مراحل ساخت و بهره برداری از خط لوله تاپی استخدام خواهند شد. شرکت تاپی موظف است در مرحله ساخت، تمامی ماشین آلات، مواد و نیروی بشری مورد نیاز پروژه را از افغانستان تدارک نماید.

دسترسی به انرژی پایدار: از آنجایی که خط لوله تاپی از دو ولایت مهم صنعتی و تجارتی افغانستان مانند هرات و قندهار می گذرد، این ولایات از انرژی ارزان و پایدار بهره مند خواهند شد. در ابتدا قرار است خط لوله 152 کیلومتری از تورغندی الی گذره هرات تکمیل شود، که در این مرحله تمرکز بر گازرسانی به پارک صنعتی هرات خواهد بود: اگر گاز ارزان و مداوم به پارک صنعتی هرات تسهیل شود، صنعت کشور به گونه فوق العاده رشد و توسعه خواهد یافت و بسیاری از سرمایه گذاران افغان برای سرمایه گذاری در کشور تشویق خواهند شد.